Vrouwelijke technische rolmodellen kunnen stereotype ideeën wegnemen

Technologie en techniek heeft een enorme impact op ons leven en op de samenleving. Toch is de diversiteit van de bedenkers en makers ervan zeer beperkt, slechts 16% van de technische en IT-professionals in Nederland is vrouw. Daarom zet VHTO zich in om de participatie van meisjes en vrouwen in bèta, techniek en IT te verhogen. Fix the system, not the girls is hun uitgangspunt.

Waar staat VHTO voor, als organisatie?

‘De VHTO staat voor ‘Voor Haar Technische Ontwikkeling’, en we vinden het vooral een ontzettend gemiste kans dat relatief weinig vrouwen hun weg vinden naar een technische baan. Wij zetten ons als maatschappelijke organisatie in voor meer vrouwelijke technici en ICT’ers. Dat betekent vooruitgang voor de sector, maar óók vooruitgang voor de samenleving. Want je kunt werken naar inclusievere technologieën, technologie die werkt voor een grotere groep mensen. Door één groep te laten werken aan een product, een probleem of een stuk technologie, ontstaan er gegarandeerd blinde vlekken, die weer tot problemen kunnen leiden. Ons uitgangspunt is dan ook ‘fix the system, not the girls’: waarbij we echt die drempels in hun omgeving weg proberen te halen. Daar kun je al vroeg mee beginnen. Op de basisschool liggen al kansen om structurele veranderingen door te voeren.

Ons uitgangspunt is ‘fix the system, not the girls’

Wat is je eigen achtergrond, wat zijn je drijfveren?

Ik ben op de havo begonnen, en heb daar Natuur & Techniek gekozen, dat betekende dat ik in 5 havo het enige meisje in mijn klas was. Tijdens mijn studie Medische Natuurwetenschappen voelde ik me net niet helemaal op m’n plek. Ik heb toen de keuze gemaakt om me meer te richten op complexe maatschappelijke problemen, én heb ik vervolgens een tijdje voor de klas gestaan. Eigenlijk komen daar drie dingen terug waar ik nu aan werk bij VHTO, want ik houd me bezig met alles wat we doen in het onderwijs. Het is een heel hardnekkig maatschappelijk probleem dat we proberen op te lossen. Het gaat niet alleen om interesses aanwakkeren bij meiden, er speelt natuurlijk veel meer mee.

We proberen drempels, die door onbewuste overtuigingen of stereotype ideeën in de samenleving opgeworpen worden, weg te nemen. Het zit hem vaak in zulke kleine dingen. Word jij als meisje wel of niet aangemoedigd om een keer bij die opleiding te kijken? Worden er wel of geen vrouwelijke wetenschappers afgebeeld in een natuurkundeboek? Dat kan allemaal bijdragen aan het gevoel of een bepaalde sector of opleiding al dan niet voor jou is. Van het rammelen aan die status quo, het samen aanpakken van die barrières, daar word ik echt heel blij en enthousiast van!

Overzicht van diverse —visueel sterke, titelomslagen van Kenteq op de Boekentafel

Op welke manier bewegen jullie meiden en vrouwen richting (onder meer) de techniek? We hebben verschillende typen activiteiten, die we ook zelf ontwikkelen op basis van wetenschappelijk onderzoek. Dat kunnen activiteiten zijn die zich richten op het individu in de klas, zoals een Beeldenbrekers-les, of een Dit-Doe-Ik gastles. Hierdoor komen leerlingen in contact met vrouwelijke technische rolmodellen, om het stereotype beeld te doorbreken dat dat altijd een man is én om het beroepsbeeld dichterbij te brengen.

Daarnaast verzorgen we workshops voor leraren, of lerarenteams, waarin we met hen in gesprek gaan over gendernormen, en hoe die naar voren komen in het onderwijs. Daar blijkt vaak uit dat er óf bijna onbewust al veel goed gaat in een klas, of juist dat leraren van elkaar leren, en op die manier hun aanpak verbeteren. En we doen veel onderzoek op scholen, zogenaamde ‘genderscans’: waar liggen de drempels in een school, en hoe kan een school die drempels zo veel mogelijk wegnemen en verandering teweegbrengen?

Al doende ontdekken ze dan ‘hé, dit kan ik ook, lekker sleutelen, een apparaatje in elkaar zetten, wat dan ook’

Zo werken we ook samen met uitgeverijen zoals die van jullie. Zo zie je in lesboeken nog steeds vaak dat de hij-vorm dominant is. Je ziet mannen vaak in werkende rollen, en

vrouwen juist in verzorgende rollen. Kleine veranderingen daarin kunnen al veel doen

om stereotype beelden om te draaien. En we organiseren natuurlijk elk jaar Girls’ Day, Een dag waarop we het beroepsbeeld dichterbij proberen te brengen, en die leerlingen hopelijk

een positieve sleutelervaring mee te geven. Al doende ontdekken ze dan ‘hé, dit kan ik ook, lekker sleutelen, een apparaatje in elkaar zetten, wat dan ook’. Heel mooi om te zien. VHTO is ook actief in de werkomgeving. Zo doen natuurlijk veel bedrijven mee met Girls’Day maar daarnaast adviseren we ook over het behoud van vrouwen en verzorgen we bijvoorbeeld allayship-workshops.

Wat zijn jullie doelen voor de komende vijf jaar?

Sinds vorig jaar, werken we vanuit de alliantie ‘Worden Wie Je Bent’ samen met Stichting School & Veiligheid, Movisie en Emancipator. In een periode van vijf jaar gaan we met basisscholen, middelbare scholen en mbo’s onderzoeken wat nou precies werkt, wat aansluit bij de behoeften van een school.

Het is geweldig dat we de expertise van die verschillende organisaties kunnen bundelen de komende jaren, want gezamenlijk ligt er natuurlijk ontzéttend veel kennis over wat er speelt in het onderwijs. Het idee is dat we met zo veel mogelijk scholen samenwerken, en daar lessen uittrekken, die je vervolgens breder door zou kunnen voeren. Elke school is natuurlijk anders, de culturele achtergronden verschillen, dat is heel interessant. Wat daarbij heel fijn is, is dat in het huidige klimaat veel scholen echt al openstaan voor verandering, dat de discussie al leeft…

Wat goede voorbeelden van aansprekend beeldmateriaal op de omslagen van de reeks Booglassen

We hebben het vaak over mannen en vrouwen, en de verschillen binnen die groepen zijn natuurlijk ook groot. We hopen dat een bepaald type jongen of meisje zich welkom gaat voelen op een opleiding of een werkplek. Dat hoop je eigenlijk, dat diversiteit in de breedste zin van het woord onderzocht wordt. Dat we de grote gesprekken met een open houding aangaan, en daar als maatschappij van leren.